تشریح وضعیت تجارت خارجی کشور در سال ۹۹ / تیغ دو لبه کاهش ارزش پولی ملی برای صادرات

به گزارش خبرنگار اقتصادی «رکن آنلاین»، براساس اعلام رئیس کل گمرک جمهوری اسلامی ایران آمارهای تجارت خارجی ایران در نیمه اول امسال نشان می‌دهد، در این مدت حجم تجارت خارجی کشور با  ۶۲ میلیون و ۸۴۲ هزار تن کالا به ارزش ۳۰ میلیارد و ۳۴۹ میلیون دلار  بوده است که  از این حجم تجارت خارجی سهم صادرات ۴۶ میلیون و ۳۱۸ هزار تن کالا به ارزش ۱۳ میلیارد و ۵۶۶ میلیون دلار و سهم واردات  ۱۶ میلیون و ۵۲۴ هزار تن کالا به ارزش ۱۶ میلیارد و ۷۸۳ میلیون دلار بوده است. 

بر این اساس، تراز تجاری ایران در ۶ ماهه اول امسال نیز منفی ۳ میلیارد و ۲۱۷ میلیون دلار شد بنابراین مقایسه آمار تجارت خارجی کشور در نیمه اول امسال با نیمه نخست سال گذشته نشان می دهد که تجارت خارجی کشور در ۶ ماهه اول سال ۹۸ از وضعیت بهتری برخوردار بوده است.

مسئولان دولتی موضوع تحریم و شیوع بیماری کرونا را عامل اصلی کاهش صادرات عنوان می کنند و بخش خصوصی علاوه بر دو موضوع یاد شده مشکلات ناشی از رفع تعهدات ارزی را نیز از عوامل مهم و  موثر بر کاهش تجارت خارجی کشور و بخصوص کاهش صادرات عنوان می‌کنند. 

از آنجا که در شرایط تحریم  کشور بخصوص تحریم های نفتی درآمد کشور در این بخش به حداقل رسیده، لذا توسعه صادرات غیرنفتی و کسب درآمد در این زمینه برای کشور بسیار حائز اهمیت است براین اساس درباره راه های توسعه صادرات غیرنفتی و  مشکلات صادراتی در این بخش گفت‌وگویی تفصیلی با حمید زادبوم معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت  و رئیس کل سازمان توسعه تجارت ایران انجام شده که در ادامه می خوانید: 

* تاثیر کاهش صادرات گاز به ترکیه بر کاهش درآمدهای صادراتی در سال جاری

– فارس: تجارت خارجی کشور در ۶ ماهه نخست امسال با ۳۰ میلیارد دلار به پایان رسید این در حالی است که در ۶ ماهه نخست سال ۹۸ تجارت کشور رقمی بیش از ۴۲ میلیارد دلار بود. با توجه به صادرات ۱۳ و نیم میلیارد دلاری  و واردات 16 و نیم میلیارد دلاری در نیمه اول امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته با افت 28 درصدی مواجه شده است. بفرمایید دلیل افت تجارت خارجی کشور چیست؟ 

زادبوم: این اختلاف زیاد کاهش صادرات و واردات دلایل مختلفی دارد که یکی از دلایل آن عدم صادرات گاز به کشور ترکیه است. 

در ۵ ماهه اول امسال صادرات ما به ترکیه ۵۱۳ میلیون دلار بوده  است در حالی که در 5 ماهه اول سال گذشته صادرات ما به این کشور 2 میلیارد و 470 میلیون دلار بوده است. این اختلاف 2 میلیارد دلاری به علت صادر نشدن گاز طبیعی به کشور ترکیه است. 

موضوع دوم و عامل  موثر بر کاهش صادرات بسته شدن 2 ماهه مرزهای بسیاری از کشورهای همسایه بر کالاهای وارداتی به علت شیوع ویروس کرونا است که هنوز این محدودیت در مورد واردات کالا به ترکمنستان ادامه دارد. 

علاوه بر موارد مذکور بعد از بازشدن مرزها به علت تراکم کامیون های حمل بار در مرزها با کندی در امر صادرات مواجه شدیم که البته ممکن است هنوز هم در برخی مرزها شاهد این کندی باشیم. 

کاهش تجارت و یا کاهش صادرات فقط ناشی از محدودیت های کرونایی در مرزها نبوده است و عوامل دیگری نیز بر کاهش صادرات تاثیرگذار بوده که البته در این عوامل تاثیرگذار بر کاهش صادرات باز هم کرونا نقش داشته است. 

با شیوع ویروس کرونا از اوایل سال ۲۰۲۰ تولید ناخالص داخلی بسیاری از کشورها رو به افول بود و طبیعتا وقتی تولید ناخالص داخلی کشورها کاهش می یابد تقاضا برای کالا نیز کاهش می یابد. همچنین تجارت جهانی ۱۴ درصد کاهش یافته است لذا کاهش تجارت جهانی اثر بیشتری بر کشورهایی که تجارت کوچکتری دارند می گذارد. 

از ابتدای شیوع ویروس کرونا صادرات برخی از کشورها که گرفتار تحریم نیستند و هیچ مشکلی در خصوص حمل و نقل و مبادلات بانکی ندارند ۳۰ تا ۴۰ درصد کاهش یافته بنابراین طبیعی است در چنین شرایطی با وجود تحریم ها تجارت خارجی ما نیز متاثر شود و به عبارتی دچار افت شو